Türkiye'nin yakın tarihindeki önemli dönüm noktalarından biri de 27 Mayıs 1960 Askeri darbesidir. Darbe, ülkenin siyasi, sosyal ve ekonomik yapısını olumsuz etkileyerek ciddi sonuçların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Fakat o günden bu güne yapılan birçok değerlendirme tarafgirlik taassubu ile yapılmış ve darbenin etkileri objektif bir şekilde ortaya konulamamıştır. Oysaki 1960 ve 1980 yılları arasında ülkemizde cereyan eden sosyal, ekonomik ve siyasal istikrarsızlıklar dikkate alındığında, 1960 darbesi ile ülkenin nasıl bir felakete sürüklendiği açıkça görülmektedir. 1960 askeri darbesi ile başlayan ve daha sonra devam eden askeri darbeler ve muhtıralar, batı emperyalizmi tarafından desteklenerek ülkenin batının kontrolüne girmesi sağlanmıştır. Bu süreç bir taraftan uzun yıllar devam edecek vesayet sisteminin oluşmasını sağlarken diğer taraftan da sosyal ayrışmaları körükleyerek, ülkeyi kaos ortamına sürüklemiştir. Türkiye’nin çok partili hayata geçmesi ile birlikte CHP’den ayrılan İzmir milletvekili Celal Bayar, Aydın milletvekili Adnan Menderes, İçel milletvekili Refik Koraltan ve Kars milletvekili Fuat Köprülü 7 Ocak 1946’da Demokrat Partiyi (DP) kurmuş, 1950 seçimlerinde büyük bir başarı elde ederek iktidara gelen DP 1960 yılına kadar ülkeyi yönetmiştir. Ancak zamanla DP'nin uyguladığı politikalar toplumun bazı kesimleri tarafından otoriter ve antidemokratik olarak değerlendirilmiş, seçimlerin manipüle edildiği iddiaları, hem muhalefet hem de belirli kesimleri tarafından dillendirilerek DP karşıtı bir blok oluşturulmuştur. Özellikle ekonomik sıkıntılar, tarım politikaları ve gelir dağılımındaki adaletsizlikler, yolsuzluk iddiaları sürekli gündemde tutularak iktidar yıpratılmıştır. Bununla birlikte hükümet ile muhalefet arasındaki siyasi gerilimler toplumu kutuplaştırmış, siyasi ve ekonomik istikrarın bozulmasına neden olmuştur. İşin içerisine giren STK’ların yaptığı gösteri ve protestolar gerginliği daha da artırmıştır. Bu odakların temel amacı, ülkenin içerisinde bulunduğu problemlerin çözümüne katkı sağlamak değil tam aksine hükümeti yıpratarak iktidardan düşürmekti. Demokratik yollar ile bu değişim sağlanamayınca yerli işbirlikçiler ve onların dış destekçileri, askeri harekete geçirecek planlarını devreye sokmuş, ülke kaosa sürüklenerek darbe için gerekli koşullar sağlanmıştır. 27 Mayıs 1960’ta yapılan askeri darbe ile Demokrat Parti hükümeti devrilmiş, asker yönetime el koyarak siyasi partilerin faaliyetlerini durdurmuştur. Bu darbe ile başta askeri personel olmak üzere birçok kurum ve kuruluşta çalışan binlerce insan tasfiye edilmiş, anayasa değiştirilmiş ve uzun yıllar etkili olacak askeri ve bürokratik vesayet başlamıştır. Bu süreçte yapılan siyasi, ekonomik ve sosyal reformlar yeterli olmamış tam aksine askeri darbe ve muhtıraların devam ettiği bir sürecin başlangıcı olmuştur. Darbe ile bozulan istikrar bir türlü sağlanamadığı için ülkenin demokratik kurumlarının güçlenmesi de engellenmiştir. 27 Mayıs darbesi ayrıca, Türkiye'nin uluslararası ilişkilerinde de belirleyici bir rol oynamış ve batı ile ilişkiler yeniden düzenlenerek Türkiye'nin dış politika hedeflerini zora sokulmuş, ülke batıya bağımlı hale getirilmiştir. Ülkede ağır sanayi yatırımları rafa kaldırılmış ve katma değeri yüksek teknolojik ürünlerin üretilmesi engellemiştir ki bunun bariz örneği devrim arabasıdır. Yassıada’da kurulan düzmece mahkemeler ve düzmece deliller ile yapılan yargılamalar, adaletin nasıl katledildiği, insan onur ve haysiyetinin nasıl yok sayıldığı, yargılama usul ve esasları açısından adaletin yüz karası olarak tarihe geçmiştir. Bunlar gibi tarihe kara bir leke olarak geçen birçok örnek ve uygulama verilebilir. Fakat gerekçesi ne olursa olsun hiçbir askeri darbe, ülkenin problemlerini çözememiş tam aksine ülkeyi ekonomik, siyasal ve sosyal açıdan kaosa sürükleyerek ülkenin gelişim ve değişim sürecini olumsuz etkilemiştir. Bu nedenle askeri darbeleri engelleyecek yasal düzenlemelerin yapılması ve darbecilerin en ağır şekilde cezalandırılması, ülkenin demokratik gelişim ve değişimi açısından önemlidir. Tarihi süreç değerlendirildiğinde her darbe ve darbe girişimi ne yazık ki ülkeyi geriye götürmüş ve topluma ağır bedeller ödetmiştir. Bu yüzden her darbenin sebep ve sonuçları iyi anlaşılmalı, gerekli dersler çıkarılarak gerekli önemler alınmalı ve gelecek bugünden doğru planlanarak bizden sonraki nesillere daha güçlü ve daha müreffeh bir ülke bırakılmalıdır…
