Beşinci kol faaliyetleri, fiili müdahale ile ele geçirilemeyen ülkelerin, propaganda, casusluk, sabotaj, terör gibi eylemler ile oluşturulan ekonomik, siyasi ve toplumsal istikrarsızlıklar ile etki altına alınması veya ele geçirilmesi için yürütülen faaliyetlerdir. Bu terim ilk defa 1936-1939 yılları arasında devam eden İspanya iç savaşında General Emilio Mola tarafından kullanılmıştır. General Mola, dört kolordu ile birlikte Madrid’e doğru ilerlerken, Madrid’deki yandaşlarının beşinci kol olarak içeriden saldıracağını belirtmiştir. Daha sonra II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş dönemlerinde de bu faaliyetler devam etmiş ve birçok ülke bu faaliyetleri stratejik bir araç olarak kullanmaya başlamıştır. O günden bugüne birçok ülke stratejik çıkarlarını korumak için belirlediği hedef ülkelerde beşinci kol faaliyetleri yürütmüştür. Bu faaliyetler ile oluşturulan ekonomik, siyasi ve toplumsal istikrarsızlıklar, ülkelerin etki altına alınarak bağımlı hale getirilmesinde etkili olmuştur. Günümüzde sosyal medya platformlarının ve kitle iletişim araçlarının kullanılmaya başlanması ile birlikte, bu faaliyetler hem daha çok yoğunlaşmış hem de daha etkili hale gelmiştir. Çok geniş bir kullanıcı kitlesine sahip bu mecralar üzerinden yürütülen algı operasyonları ile kitleler yönlendirilmekte, toplum provoke edilerek toplumsal karmaşa ve kargaşa çıkarılarak toplumsal kutuplaşmalar körüklenmektedir. Ne yazık ki bu mecralarda yalan, tehdit ve dezenformasyon yöntemleri ile yürütülen kara propagandalar etkili bir silaha dönüşmektedir. Bununla birlikte hedef ülkelere yerleştirilen ajanlar ve onların devşirdikleri bürokratlar, siyasetçiler, gazeteciler, iş insanları gibi toplumun her kesimindeki işbirlikçileri sayesinde ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belge elde edilerek ilgili devlete ulaştırılmaktadır. Günümüzde teknolojik gelişmeler ile birlikte beşinci kol faaliyetleri siber casusluk, siber saldırı gibi teknolojik boyuta da evrilmiştir. Çin'in ABD'ye karşı gerçekleştirdiği iddia edilen siber saldırılar bunun bariz örneğidir. Bu faaliyetler kapsamında yürütülen sabotaj eylemleri ise, hedef ülkelerin altyapısını, ulaşım ağlarını, iletişim hatlarını, enerji kaynaklarını, turizm gibi birçok alanına zarar vererek ülkelerin hem maddi ve manevi kayıplarına neden olmakta hem de uluslararası alanda güvenini sarsmaktadır. İran'ın nükleer programını sabote etmek için gerçekleştirilen Stuxnet siber saldırısı bu duruma önemli bir örnektir. Örneklerini çoğaltabileceğimiz beşinci kol faaliyetleri, sadece kısa vadeli sonuçlar elde etmeyi değil aynı zamanda uzun vadeli etkiler yaratarak, ülkelerin politik yapısını ve toplumsal düzenini değiştirmek için de çeşitli faaliyetler yürütmektedir. Bugün Ortadoğu’daki çatışmalar ve işgal edilen ülkelerin durumu, bu faaliyetlerin nasıl etkiler oluşturduğuna dair önemli örneklerdir. Yürütülen bu faaliyetler ile direnci kırılan ülkeler ya etki altına alınarak kendi çıkarları doğrultusunda kullanılmakta ya da fiili olarak işgal edilmektedir. Uzun vadeli stratejik hedefler doğrultusunda yürütülen bu faaliyetler, hedef ülkelerin rejimini değiştirme, parçalama ve yok etme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle beşinci kol faaliyetleri, uluslararası ilişkiler ve çatışmalarda belirleyici ve etkili bir rol oynamaktadır. Bu faaliyetlerin sürdürüldüğü bir ülke olmamak için askeri, teknolojik, ekonomik açıdan güçlü olmak, yönetimde, paylaşımda ve yargıda adaleti sağlayarak toplumsal barışı hem korumak hem de sürdürülebilir hale getirmek önemlidir. Ancak o zaman tam bağımsız ve güçlü bir devlet olmak mümkündür. Aksi takdirde, ya bağımsızlığını kaybetmiş ve dışa bağımlı bir ülke ya da işgal edilerek parçalanmış bir ülke olmak kaçınılmaz olacaktır. Her iki durumda da kaynakları sömürülen, her türlü baskı ve zulme maruz bırakılan modern köleler olarak yaşamak zorunda kalırız. Unutulmamalıdır ki her toplum tercihlerinin sonucunu yaşamaktadır…
