Prof. Dr. Sebahattin Devecioğlu

Sporun Siyasallaştırılması

Prof. Dr. Sebahattin Devecioğlu

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC),  19 Mart 2024'te sporun siyasallaştırılmasına karşı bir bildiri yayınladı. Yayınlanan Bildiride;

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), sporun siyasallaştırılmasına karşı güçlü konumunu bir kez daha teyit ederek “Sporun toplum çerçevesinde gerçekleştiğini kabul ederek, Olimpik Hareket içindeki spor organizasyonları siyasi tarafsızlık uygulayacaktır. Spor kurallarını serbestçe oluşturma ve kontrol etme, organizasyonlarının yapısını ve yönetimini belirleme, her türlü dış etkiden bağımsız seçim hakkından yararlanma ve iyi yönetim ilkelerinin uygulanmasını sağlama sorumluluğunu da içeren özerklik hak ve yükümlülüklerine sahiptirler ve uygulamalıdırlar." Bu durumun Olimpiyat Şartının Temel Prensibi olduğunu ifade etmiştir.

Olimpiyat Şartı “IOC'nin misyonu dünya çapında Olimpizmi teşvik etmek ve Olimpik Harekete liderlik etmektir. IOC'nin rolü: (…) sporun ve sporcuların her türlü siyasi veya ticari istismarına karşı çıkmaktır.”

Bu ilkeler, son yıllarda Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun çeşitli kararlarıyla defalarca tanınmış ve desteklenmiştir; bunlar arasında “Olimpiyat Şartının temel ilkelerinin açıkça kabul edilmesi” ( A/RES/78/10 – Barışçıl ve daha iyi bir dünya inşa etmek) yer almaktadır. Spor yoluyla dünya ve Kasım 2023'ten itibaren Olimpiyat İdeali).

Bu kararlar aynı zamanda IOC'nin liderlik rolünü de desteklemiştir, özellikle de Kasım 2022'den itibaren A/RES/77/27- Sürdürülebilir kalkınmanın sağlayıcısı olarak spor, BM Genel Kurulunun “sporun bağımsızlığını ve özerkliğini desteklediğini” söyleyen karar,  Uluslararası Paralimpik Komitenin Paralimpik hareketine liderlik etme misyonunun yanı sıra Uluslararası Olimpiyat Komitesinin Olimpiyat hareketine liderlik etmektir.

Bu kararların çoğu, yalnızca Rusya Federasyonu ve Suriye Arap Cumhuriyeti'nin çekimser oyla kabul ettiği en son karar haricinde, tüm BM Üye Devletleri tarafından oybirliğiyle kabul edilmiştir.

IOC, Olimpiyat Şartı'nın Temel İlkelerine ve BM Genel Kurulu kararlarına aykırı olarak, Rus hükümetinin Rusya'da tamamen siyasi amaçlı spor etkinlikleri düzenleme niyetinde olduğunu belirtmektedir. Rus hükümeti yaz ve kış “Dostluk Oyunları”na ev sahipliği yapmak üzere “Uluslararası Dostluk Derneği”ni (IFA) kurdu ve finanse etti.

Görünen o ki, “Yaz Dostluk Oyunları”nın ilkinin Eylül 2024'te Moskova ve Ekaterinburg, Rusya'da, “Kış Dostluk Oyunları”nın ise 2026'da Rusya'nın Soçi kentinde düzenlenmesi planlanıyor.

Bu amaçla Rus hükümeti, hükümet delegasyonları ve büyükelçilerinin yanı sıra bakanlık ve diğer hükümet yetkililerinin dünya çapındaki hükümetlere yaklaşmasını sağlayarak çok yoğun bir diplomatik atak başlattı. Tamamen siyasi motivasyonlarını daha da belirginleştirmek için, hedef ülkelerindeki spor organizasyonlarını bilinçli olarak atlatıyorlar. Bu, Olimpiyat Şartı'nın açık bir ihlali ve aynı zamanda çeşitli BM kararlarının da ihlalidir.

Bu,hareket IOC tarafından  Rusya Federasyonu'nun sporu siyasallaştırmaya yönelik alaycı bir girişimi olarak tanımlanmaktadır.  Dünyadaki tüm Olimpiyat sporcularını temsil eden IOC Sporcular Komisyonu, sporcuların siyasi propaganda amacıyla kullanılmasına açıkça karşı çıkmaktadır. Komisyon, sporcuların hükümetleri tarafından tamamen siyasallaştırılmış bir spor etkinliğine katılmaya zorlanması ve dolayısıyla siyasi propaganda kampanyasının bir parçası olarak istismar edilmesi riskini bile görüyor.

Rus hükümeti ayrıca küresel anti-doping standartlarına ve yarışmaların bütünlüğüne tamamen saygısızlık ediyor. Bu, Soçi 2014 Kış Olimpiyat Oyunları'ndaki sistemik doping programına ve daha sonra anti-doping verilerinin manipülasyonuna bulaşan hükümetin aynısıdır.

Daha geçen hafta, Dünya Anti-Doping Ajansı (WADA), “Rusya'nın, onaylanmamış bir etkinlik olan Dostluk Oyunlarını Eylül 2024'te düzenleme planları hakkında süregelen endişelerini” dile getirmişti. Özellikle, etkinliğin gerçekleşmeyeceği endişesi var. Dünya Anti-Doping Yasasının (Yasa) koruması altında sporcuların sağlığı ve adaleti tehlikeye girebilir. WADA, tüm Kural İmzacılarını dikkatli olmaya ve bu olayı meşrulaştırmamaya çağırmaktadır çünkü Ajans, yürürlükte olan veya olmayan bir anti-doping programı için kefil olamaz. Rusya Ulusal Anti-Doping Ajansının (RUSADA) halihazırda Kurallara uymaması, Rusya'da WADA tarafından akredite edilmiş bir laboratuvarın bulunmaması ve Rusya'daki anti-doping sistemine olan genel güvenin düşük olması bu konumu güçlendirmektedir

Tüm bu nedenlerden ötürü son gelişmeler IOC tarafından: Olimpiyat Şartının bariz ihlali; İlgili BM kararlarının ihlali; Sporculara ve spor müsabakalarının bütünlüğüne saygısızlık; olarak algılanmaktadır.

Olimpiyat Hareketi, sporu tamamen siyasallaştırmaya yönelik her türlü girişimi, özellikle de Rus hükümeti tarafından tamamen siyasallaştırılmış spor etkinlikleri düzenlenmesini şiddetle kınamaktadır.

IOC, Olimpiyat Hareketi'nin tüm paydaşlarını ve tüm hükümetleri, uluslararası sporu tamamen siyasallaştırmayı amaçlayan herhangi bir girişime katılımı ve desteği reddetmeye güçlü bir şekilde çağırmaktadır.

Uluslararası Olimpiyat Komitesi, kendini spor yoluyla daha iyi bir dünya inşa etmeye adamış, gönüllülerden oluşan, kâr amacı gütmeyen, sivil, sivil toplum, uluslararası bir kuruluştur. Gelirinin yüzde 90'ından fazlasını daha geniş spor hareketine yeniden dağıtıyor; bu, her gün 4,2 milyon ABD dolarına eşdeğer bir miktarın dünyanın her yerindeki sporculara ve spor organizasyonlarına yardım etmeye gittiği anlamına geliyor.

Kaynak: https://olympics.com/ioc/news/declaration-by-the-ioc-against-the-politicisation-of-sport

Yazarın Diğer Yazıları